ارزش بازاری سهم پارامتر دیگری است که برای ارزیابی شرکت‌ها به کار برده می‌شود. ارزش بازاری سهم، بزرگ بودن و عظمت شرکت را نشان خواهد داد. از آن‌جایی که انتخاب سهام شرکت‌های مختلف برای معاملات، نیازمند ارزیابی ارزش سهام آن است، آشنایی با پارامترهای ارزیابی از جمله ارزش بازاری سهم، ضروری خواهد بود.
لزوم ارزیابی شرکت‌ها و ارزش بازاری سهام
اصطلاحات مالی، بخش لاینفک فعالیت در بازار بورس هستند. برای هر سرمایه‌گذار ضروری است تا این اصطلاحات را بداند و با ماهیت آن‌ها آشنا باشد. یکی از ضروری‌ترین موقعیت‌ها برای شناخت این اصطلاحات زمانی است که سرمایه‌گذار، به قصد خرید سهام به بازار بورس مراجعه می‌کند؛ در چنین شرایطی سرمایه‌گذار با انتخاب‌های متعددی روبه‌رو خواهد بود و باید به اندازه‌ی کافی دانش و اطلاعات داشته باشد تا بتواند در یک صنعت و حوزه‌ی ویژه، شرکت ایده‌آل را برای خرید سهام، انتخاب کند.
معاملات سهام بدون این‌که شناختی از آن ارزش سهام شرکت داشته باشیم، احتمال خسارت را افزایش می‌دهد؛ بنابراین سرمایه‌گذار با دانشی که دارد به ارزیابی شرکت‌ها (تحلیل تکنیکال و بنیادی) می‌پردازد. در این ارزیابی روند رشد یا سقوط ارزش سهام شرکت در آینده تا حدی پیش‌بینی خواهد شد؛ بنابراین ساده‌تر می‌توان شرکت‌ها را با هم مقایسه کرد. در این مطلب، یکی از اصطلاحات کاربردی و مهم حوزه‌ی بورس، یعنی «ارزش بازاری سهم» را شرح خواهیم داد.
ارزش بازاری سهم چیست؟
ارزش بازاری سهم، در زبان انگلیسی Market Capitalization خوانده می‌شود؛ البته در بیش‌تر موارد به جای ارزش بازاری سهم از اصطلاح مخفف آن یعنی مارکت کپ (Market Cap) استفاده می‌شود. در برخی مواقع به این مفهوم، «ارزش‌گذاری بازار باز یا OMV» نیز گفته می‌شود. اکنون می‌خواهیم تعریف دقیق و ساده‌ای را از مارکت کپ بیان کنیم.
مارکت کپ یا ارزش بازاری سهم، عبارت است ارزش روز یک شرکت سهامی، یعنی در تاریخ امروز فلان شرکت سهامی، چقدر ارزش دارد؛ این «چقدر» در قالب یک قیمت (یک عدد) بیان می‌شود؛ بنابراین به آسانی می‌توان شرکت‌های سهامی متعدد را براساس ارزش روزشان با هم مقایسه کرد. ارزش بازاری سهم، همان قیمت روی تابلوی سهم است.
همان‌طور که در تعریف اشاره شد، قیمت روی تابلو به صورت روزانه به‌روزرسانی خواهد شد. اگر بخواهیم تعریف کامل‌تری از این مفهوم ارائه دهیم، قیمت بازاری سهم، ارزش دارایی در یک بازار خاص خواهد بود. طبق این تعریف، تعیین ارزش بازاری برای دارایی‌های غیرنقدی کمی دشوار خواهد بود؛ به همین دلیل برای تعیین ارزش بازاری برای چنین دارایی‌هایی، به ارزیابی مشاوران و کارشناسان نیاز داریم. به عنوان نمونه، ارزش بازاری برای یک زمین یا ملک خاص، با حضور کارشناسان املاک ممکن است.
ارزش‌گذاری چیست؟ فرآیند انجام آن به چه شکل است؟
نحوه‌ی محاسبه‌ی ارزش بازاری سهام
برای محاسبه‌ی مارکت کپ، کافی است قیمت روز سهم یک شرکت را در تعداد سهام همان شرکت ضرب کنیم. به‌عنوان‌مثال، تصور کنید شرکت «الف»، تعداد ۱ میلیون سهم دارد. در سایت مدیریت فناوری بورس، می‌توان قیمت روز سهم این شرکت را مشاهده کرد. تصور کنید قیمت روز سهم این شرکت برابر با ۱۰۰۰ تومان باشد. در این صورت می‌توان گفت که در این شرکت، ۱ میلیون سهم ۱۰۰۰ تومانی وجود دارد. بنابراین، ۱۰۰۰۰۰۰ * ۱۰۰۰ = ۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰ تومان ارزش این شرکت است که به عنوان ارزش بازاری شرکت شناخته می‌شود.
ارزش بازاری سهام، معیاری برای سنجش ریسک
همان‌طور که در مقدمه‌ی مطلب بیان کردیم، ارزش بازاری سهم پارامتری به منظور ارزیابی شرکت است که با آن می‌توان در رابطه با سودآوری یا ریسک معاملات سهام آن شرکت تصمیم گرفت. در این قسمت می‌خواهیم بیان کنیم که ارزیابی ریسک چطور با این پارامتر امکان دارد.
پیش از آنکه به این سؤال پاسخ دهیم، این موضوع را مطرح می‌کنیم که هرچقدر ارزش بازاری سهم یک شرکت بالاتر باشد، سرمایه‌گذاری در آن با احتمال ریسک پایین‌تری مواجه خواهد شود. علّت این امر این است که شرکت با ارزش بازاری بالاتر، سرمایه‌ی بیش‌تری دارد، بنابراین در مواقع بحرانی، پشتوانه‌ی مالی محکم‌تری برای مدیریت بحران دارد. این موضوع بر تصمیم سرمایه‌گذاران نیز تأثیر دارد، یعنی سرمایه‌گذارانی که سهام شرکت‌های با ارزش بازاری بالاتر را خریداری می‌کنند، ریسک کم‌تری را در نوسانات بورس تجربه خواهند کرد.
نکته‌ی دیگری که در این پارامتر وجود دارد، ارتباط ارزش بازاری سهم با شاخص کل بازار است؛ یعنی شرکت‌هایی که ارزش بازاری بالاتری دارند، اندازه‌ی بزرگ‌تری داشته، تأثیر قابل‌توجه‌تری هم روی شاخص کل بورس دارند.
سرمایه‌گذاری باتوجه به پارامتر ارزش بازاری سهام
در این مطلب با پارامتر ارزش بازاری سهم آشنا شدید، هم‌چنین شیوه‌ی محاسبه‌ی آن را آموختید. چنانچه پیش‌تر مطرح شد، با این پارامتر می‌توان برای سرمایه‌گذاری در بازار سهام تصمیم‌گیری کرد. شرکت‌هایی که ارزش بازاری سهام بالاتری دارند، ارزش بیش‌تری برای سرمایه‌گذاری خواهند داشت. اگر به دنبال دلیل این موضوع هستید، یک‌بار دیگر بخش قبلی را بخوانید!
ارزش بازاری سهام در شرکت‌های مختلف دنیا دامنه‌ی وسیعی دارد. ممکن است شرکت‌های کوچک‌تر ارزشی در حدود ۱ میلیون تومان داشته باشند، تا شرکت‌های بزرگی که می‌توانند صدها میلیارد دلار ارزش بازاری داشته باشند.
نکته‌ای که در خصوص سرمایه‌گذاری باتوجه‌به پارامتر ارزش بازاری سهم وجود دارد، بررسی میزان تقاضا برای خرید سهمی خاص است. روشن است که هر اندازه تقاضا برای سهمی بالاتر برود، قیمت بازاری سهم افزایش پیدا می‌کند. این موضوع باعث می‌شود تا محاسبات ارزش بازاری سهم کاملاً صحیح نباشد! به عبارت دیگر ارزش بازاری سهم در طی زمان مقداری پویا دارد. در برخی از مواقع ارزش بازاری سهم از ارزش واقعی و ذاتی آن سهم بالاتر خواهد بود؛ در این شرایط اصطلاحاً گفته می‌شود که سهم دارای حباب (overvalue) است. سرمایه‌گذاران بیش‌تر تمایل دارند تا زمانی سهام را معامله کنند که دارای حباب منفی (undervalue) باشد؛ در این شرایط سهام ارزنده بوده، برای معامله ایده‌آل خواهد بود، زیرا حباب ها در طول زمان اصلاح شده، به سمت ارزش ذاتی تمایل می‌یابند.
جمع‌بندی آکادمی دانایان
ارزیابی شرکت‌ها برای انتخاب شرکت مناسب به‌منظور خرید سهام و سرمایه‌گذاری در آن اهمیت فراوانی دارد؛ در واقع هر سرمایه‌گذار برای این‌که بتواند تصمیم صحیحی را برای خرید سهام ایده‌آل اتخاذ کند، به ارزیابی شرکت‌ها نیاز دارد. یکی از پارامترهایی که برمبنای آن می‌توان شرکت‌های عظیم‌تر را انتخاب کرد، ارزش بازاری آن‌ها است. این پارامتر از ضرب تعداد سهام شرکت در ارزش روز سهمآن شرکت (قیمت سهم روی تابلو) محاسبه می‌گردد. بنابراین شرکتی که ارزش بازاری سهم بالاتری داشته باشد، شرکت عظیم‌تری است. از آن‌جا که پشتوانه‌ی مالی شرکت‌های عظیم‌تر، بهتر است، ریسک سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها به حداقل میزان خود می‌رسد. در واقع شرکت‌هایی با ارزش بازاری سهام بالاتر، قادر خواهند بود تا شرایط اقتصادی منفی را در زمان کوتاه‌تری به تعادل برسانند.
